TBW là gì - Vì sao TBW lại là thông số quyết định tuổi thọ SSD

TBw và Các vấn đề cần quan tâm khi mua ổ cứng ssd

Nếu bạn muốn nâng cấp dung lượng lưu trữ cho máy tính của mình, cụ thể ở đây là SSD, thì TBW là một yếu tố cực kì quan trọng mà ít người biết.

SSD đã từng là một loại linh kiện xa xỉ khi mà giá cao hơn gấp vài lần so với một ổ cứng HDD cùng dung lượng, may mắn thay ở thời điểm hiện tại của bài viết (09/2023) thì điều đó không còn đúng nữa, khi mà đại đa số SSD đang dạo động ở mức giá 500.000 – 1.200.000 cho một ổ SSD dung lượng 500GB.
 

Có lẽ các bạn cũng thắc mắc, cùng là SSD, vậy thì tại sao lại có loại giá cao hơn đến gấp đôi so với loại khác? Có lẽ điều này đúng đối với đại đa số các loại hàng hoá khác nói chung. Một trong những điểm mấu chốt ở đây là TBW (Total Bytes Written) – Diễn giải dễ hiểu hơn có nghĩa là Tổng dung lượng dữ liệu được ghi trong toàn bộ vòng đời của ổ cứng trước khi nó “tèo”.

Chỉ số TBW trên SSD nói lên tuổi thọ của một ổ cứng hoặc là vòng đời dự tính của thiết bị. TBW được tính theo đơn vị TeraByte (TB).

Chỉ số này chỉ đúng đối với Ổ cứng SSD vì bản chất nó là Flash Storage (Thanh giác sẽ có bài đề cập thêm về Flash Storge là gì) là loại ổ cứng lưu trữ dữ liệu với bộ nhớ bán dẫn, hoạt động nhờ vào các “Memory Cell” điện tử.

Các Memory Cell sẽ bị hao mòn dần theo thời gian đọc/ghi dữ liệu, đến một thời điểm nhất định thì nó không còn an toàn để lưu trữ nữa. Thường thì việc Đọc (Read) dữ liệu từ các Memory Cell sẽ ít ảnh hưởng hơn so với việc Ghi (Write) hoặc thay đổi định dạng ổ cứng. Đây là lý do mà TBW quan trọng hơn TBR (Total Bytes Read) rất nhiều.

Thường đối với các loại SSD thì chỉ số TBW sẽ được công bố rất rõ ràng bởi nhà sản xuất. Chỉ số này cũng tỉ lệ thuận với dung lượng lưu trữ của SSD, ổ có dung lượng lưu trữ càng lớn thì TBW càng cao và ngược lại. Cụ thể hơn thì một ổ cứng SSD có dung lượng 250GB thường sẽ có chỉ số TBW vào khoảng 100TB trong khi ổ 500GB sẽ có TBW là 180TB.

Vì dữ liệu rất quan trọng nên khi tìm mua SSD mới hoặc nâng cấp SSD đang sử dụng thì bạn cần ít nhiều nên quan tâm đến TBW thiết bị. Tuy nhiên thì chỉ số này cũng không phải là chiếc chìa khoá vạn năng nói lên tất cả về độ bền của một ổ cứng SSD. Thường thì còn các yếu tố khác nữa sẽ ảnh hưởng đến tuổi thọ của SSD như các công nghệ bảo vệ chống đoản mạch, chip điều khiển NAND-Flash cũng như tản nhiệt và cấu trúc bên trong các Memory Cell. Thường thì ổ cứng với giá thành cao hơn sẽ có chất lượng hoàn thiện cũng như độ bền và thời gian bảo hành dài hơn.

Trừ khi bạn mua phải ổ cứng SSD giả mạo hoặc hàng nhái thì với nhu cầu sử dụng của một người bình thường thì cũng không đáng lo. Vì các nhà sản xuất cũng đã tính toán và hầu hết các ổ cứng SSD sẽ có độ bền ít nhất là 3 năm, thường các loại ổ cứng thế hệ mới hiện nay (từ năm 2020 trở đi) có thể bền bỉ cày ải đến hàng thập kỉ.

Nếu các bạn đang thắc mắc thì Nhật An sẽ đề cập đến cách kiểm tra TBW của ổ cứng SSD mà bạn đang sử dụng ở cuối bài
Sau đây sẽ là một ví dụ về ổ cứng mà người viết đang sử dụng: SSD Samsung PM991a 256GB, với Total Host Writes vào khoảng 7.5TB

Ổ cứng này đã được sử dụng tầm khoảng 18 tháng với các tác vụ văn phòng cơ bản, lưu trữ dữ liệu và thỉnh thoảng render video nhẹ nhàng. Đối với ổ cứng này TBW vào khoảng 100-150 thì người viết còn có thể sử dụng thêm hơn 10 năm nữa mới hết vòng đời của thiết bị SSD này.

Tuy nhiên thì đối với đa phần các SSD đến từ nhà Samsung thì sẽ được bảo hành 5 năm nếu là bản thương mại: 860 Evo, 870 Evo, 970 Evo Plus, 980 Pro, 990 Pro,… Nhưng đối với một người bình thường thì sử dụng rất rất lâu mới đến hết vòng đời sản phẩm, nên có thể nói là trong đại đa số trường hợp thì thời hạn bảo hành của sản phẩm sẽ qua đi trước khi chỉ số TBW vượt quá ngưỡng giới hạn.

Đối với các SSD của Samsung như Nhật An đã đề cập ở trên thì các SSD sẽ có TBW tương tự nằm trong khoảng sau:

250GB: 150TBW

500GB: 300TBW

1TB: 600TBW

2TB: 1200TBW

Đối với ổ cứng Samsung ngoài các ổ cứng thương mại thì còn có các loại SSD được bán cho cách doanh nghiệp máy tính mà không hướng tới khách lẻ có thể kể đến: PM981a, PM991a, PM991, PM981, PM9A1, PM9B1, PM861,…

Để dễ dàng cho người dùng có thể hình dung thì TWB được chuyển đổi thành DWPD (Drive Writes Per Day) – Có thể hiểu là “Dung lượng lưu trữ tối đa sử dụng trung bình mỗi ngày”, cụ thể hơn qua công thức sau:

DWPD = (TBW_(TB) × 1000) ÷ (S × T × 365)

Trong đó:

• S là dung lượng lưu trữ của ổ đĩa tính theo GB
• T là thời gian bảo hành tính theo năm

Ví dụ: Ổ cứng SSD bạn đang dùng có dung lượng 512GB, bảo hành 5 năm hoặc 300 TBW thì số dung lượng bạn nên sử dụng một ngày tương ứng là:

• DWPD: = 300 × 1000/(512×5×365) = 0.321

Có nghĩa là mỗi ngày bạn nên ghi tối đa 0.321 lần dung lượng tối đa ổ SSD. Ở đây cụ thể là ổ SSD 512GB nên có thể quy đổi ra là 0.321 × 512 GB = 164.38 GB ghi tối đa mỗi ngày trong vòng 5 năm.

Dĩ nhiên là số lượng dữ liệu đọc/ghi mỗi ngày dao động rất nhiều và không cố định, nhưng đây cũng là một thước đo để người dùng có thể ước lượng được tuỳ theo TBW của ổ SSD. Nếu bạn dùng ít thì tuổi thọ của ổ SSD sẽ dài hơn rất nhiều, có khi máy tính của bạn đi “bụi” rồi mà SSD vẫn “sống nhăn răng”.

Để kiểm tra chỉ số TBW cho từng mã SSD cụ thể thì có thể tìm thông qua các kênh chính thức của nhà sản xuất hoặc kênh bán hàng của nhà phân phối sẽ ghi rõ thông tin, nếu không có thì bạn có thể dùng Google Thần Chưởng hoặc hỏi người bán.

Nếu bạn đã có một ổ SSD và đang cắm vào máy sử dụng thì có thể kiểm tra bằng các bước sau:

1. Truy cập và tải phần mềm CrystalDiskInfo utility sau đó cài đặt vào máy tính.
2. Mở phần mềm và đợi nó nhận dạng tất cả các ổ cứng mà máy bạn đang dùng
3. Khi đã xong thì có thể kiểm tra cụ thể, thường các ổ cứng sẽ có ký tự ở phía trước, ví dụ như C: hoặc D: hoặc E: hoặc F: mà ở phần hình ảnh phía trên thì Nhật An cũng đã chia sẻ về ổ SSD Samsung PM991a 256GB đang sử dụng
4. Ở phần góc phải trên của cửa sổ hiển thị bạn tìm “Total Host Writes” và bên phải là số dung lượng mà ổ cứng của bạn đã  ghi, bạn có thể di chuột và giữ tại số này thì phần mềm sẽ hiển thị số TB để tiện quan sát thay vì số GB – Đây là chỉ số TBW hiện tại của SSD mà bạn đang dùng.
5.  

Còn có một số phần mềm khác cũng có thể kiểm tra các thông số cụ thể cũng như sức khoẻ của ổ SSD mà bạn đang dùng. Cụ thể hơn là Hard Disk Sentinel hoặc đối với ổ cứng Samsung thì bạn có thể dùng Samsung Magician